Chậm nói và rối loạn ngôn ngữ là hai vấn đề thường gặp
ở trẻ nhỏ, nhưng chúng có những đặc điểm khác nhau. Việc nhận biết đúng dấu hiệu
giúp phụ huynh có phương pháp can thiệp phù hợp, hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ
hiệu quả.
1.
Chậm Nói Là Gì?
Chậm nói là tình trạng trẻ có khả năng nói ít hơn so với
độ tuổi phát triển bình thường nhưng không gặp khó khăn về khả năng hiểu hay
giao tiếp phi ngôn ngữ.
1.1.
Nguyên Nhân Gây Chậm Nói
Trẻ ít được giao tiếp, tương tác với người lớn.
Thiếu kích thích ngôn ngữ trong môi trường sống.
Một số bệnh lý như dính thắng lưỡi, viêm tai giữa.
Ảnh hưởng từ yếu tố di truyền.
1.2.
Dấu Hiệu Nhận Biết Chậm Nói
12 tháng: Không bập bẹ hoặc ít phản ứng với âm thanh.
18 tháng: Chưa nói được từ đơn nào có ý nghĩa.
24 tháng: Vốn từ vựng ít hơn 50 từ, chưa thể ghép từ
thành câu đơn giản.
3 tuổi: Nói câu ngắn nhưng chưa rõ ràng, khó khăn khi
diễn đạt nhu cầu.
2.
Rối Loạn Ngôn Ngữ Là Gì?
Rối loạn ngôn ngữ là tình trạng trẻ gặp khó khăn trong
việc tiếp nhận, xử lý và sử dụng ngôn ngữ một cách chính xác.
2.1.
Nguyên Nhân Gây Rối Loạn Ngôn Ngữ
Bất thường trong phát triển não bộ.
Chứng tự kỷ, chậm phát triển trí tuệ.
Tổn thương thần kinh do chấn thương hoặc đột quỵ.
Ảnh hưởng từ môi trường sống và phương pháp giáo dục
không phù hợp.
2.2.
Dấu Hiệu Nhận Biết Rối Loạn Ngôn Ngữ
Trẻ có khả năng nói nhưng không hiểu hoặc không phản hồi
phù hợp.
Sử dụng từ ngữ không đúng ngữ cảnh, câu văn rời rạc.
Khó khăn khi ghép câu, sử dụng sai trật tự từ.
Lặp lại từ hoặc phát âm sai nhiều lần mà không thể điều
chỉnh.
Gặp vấn đề trong cả lời nói và ngôn ngữ phi ngôn ngữ
(cử chỉ, điệu bộ).
3.
Chậm Nói Và Rối Loạn Ngôn Ngữ: Sự Khác Biệt
|
Tiêu chí |
Chậm Nói |
Rối Loạn Ngôn Ngữ |
|
Khả năng hiểu |
Bình thường |
Kém, khó tiếp nhận thông tin |
|
Vốn từ vựng |
Ít, phát triển chậm nhưng có tiến bộ |
Sử dụng từ sai, khó diễn đạt ý tưởng |
|
Phát âm |
Có thể phát âm rõ nhưng ít nói |
Phát âm sai, lộn xộn |
|
Nguyên nhân |
Thiếu kích thích ngôn ngữ, yếu tố môi trường |
Bất thường về thần kinh, phát triển não bộ |
4.
Khi Nào Cần Can Thiệp?
Nếu trẻ có dấu hiệu chậm nói hoặc rối loạn ngôn ngữ,
phụ huynh nên đưa trẻ đến gặp chuyên gia để được đánh giá và can thiệp kịp thời.
Việc can thiệp sớm sẽ giúp trẻ cải thiện khả năng giao tiếp và phát triển ngôn
ngữ toàn diện hơn.
Việc phân biệt giữa chậm nói và rối loạn ngôn ngữ rất
quan trọng trong quá trình hỗ trợ trẻ. Nếu trẻ chỉ bị chậm nói, cha mẹ có thể hỗ
trợ thông qua các bài tập giao tiếp và kích thích ngôn ngữ. Tuy nhiên, nếu trẻ
có dấu hiệu rối loạn ngôn ngữ, cần có sự can thiệp chuyên sâu từ chuyên gia
ngôn ngữ trị liệu. Hãy luôn quan sát và đồng hành cùng trẻ để giúp con phát triển
tốt nhất.
